An toàn thực phẩm hiện nay là vấn đề được toàn xã hội quan tâm, liên quan trực tiếp tới tất cả mọi người, mọi gia đình và toàn xã hội. Trong giai đoạn 2016 trở về trước, vấn đề an toàn thực phẩm của cả nước nói chung và Hải Phòng nói riêng đã trở thành những vấn đề nóng, cấp thiết cần phải giải quyết; ngày 28/12/2015, trên địa bàn thành phố Hải Phòng xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm với 532 người mắc tại Công ty TNHH Regina International Việt Nam tại Khu công nghiệp VSIP Thủy Nguyên, Hải Phòng, đây là vụ ngộ độc thực phẩm lớn nhất từ trước đến nay xảy ra tại thành phố Hải Phòng; năm 2016, trên địa bàn thành phố tiếp tục xảy ra 05 vụ ngộ độc thực phẩm đông người tại các bếp ăn tập thể. Tháng 2/2017, Đoàn Giám sát của Quốc hội đã thực hiện Giám sát về an toàn thực phẩm trên địa bàn 63 tỉnh, thành phố trong đó có TP Hải Phòng.

Thực trạng đó đòi hỏi phải có một giải pháp cấp bách, hữu hiệu đối với công tác quản lý an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố. Được sự quan tâm của Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và các cấp chính quyền thành phố; Sở Y tế đã cùng với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công Thương và các Sở, ngành, đoan vị liên quan tham mưu cho UBND thành phố ban hành Đề án số 3657/ĐA-UBND ngày 18/6/2018 về “nhiệm vụ, giải pháp tăng cường công tác bảo đảm an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2018-2020, định hướng đến năm 2030”, tại kỳ họp thứ 7, HĐND thành phố Hải Phòng khóa XV đã ban hành Nghị quyết số 17/NQ-HĐND ngày 12/7/2018 thông qua Đề án số 3657/ĐA-UBND ngày 18/6/2018 của Ủy ban nhân dân thành phố. Đây là một Nghị quyết chuyên đề về công tác bảo đảm an toàn thực phẩm, là một trong những địa phương đầu tiên của cả nước ban hành Nghị quyết về lĩnh vực này. Qua đó, thể hiện sự quan tâm của chính quyền thành phố đối với việc bảo đảm an toàn thực phẩm nói riêng và công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân thành phố.

Nghị quyết số 17/NQ-HĐND đề ra các nhiệm vụ cần giải quyết với các giải pháp thực hiện:

- Nhiệm vụ đến năm 2020

+ Phấn đấu thực hiện đầy đủ các mục tiêu, chỉ tiêu liên quan trong Chiến lược quốc gia an toàn thực phẩm giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030; tạo sự chuyển biến tích cực, rõ nét, toàn diện trên các mặt về công tác bảo đảm an toàn thực phẩm.

+ Nâng cao ý thức đạo đức nghề nghiệp, kiến thức hiểu biết và thực hành về an toàn thực phẩm của các nhóm đối tượng. Người sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm, người tiêu dùng và các đối tượng kinh doanh dịch vụ liên quan có kiến thức và thực hành đúng về an toàn thực phẩm.

+ Tăng cường năng lực của hệ thống quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm và tổ chức, thực hiện phân tích một số nguy cơ cao về an toàn thực phẩm, duy trì phòng Kiểm nghiệm đạt chuẩn ISO 17025.

          + Cải thiện rõ rệt tình trạng bảo đảm ATTP của các cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm. Cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm quy mô công nghiệp tập trung được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm; áp dụng hệ thống đảm bảo chất lượng an toàn thực phẩm, thực hành vệ sinh tốt, đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật về an toàn thực phẩm. Các cơ sở dịch vụ phục vụ chế biến thủy sản; thu mua nguyên liệu; sơ chế nông lâm thủy sản đạt quy định về điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm và áp dụng các chương trình quản lý chất lượng, quy phạm vệ sinh chuẩn.

          + Thực phẩm lưu thông trên thị trường cơ bản được được kiểm soát về nguồn gốc, xuất xứ và chất lượng. Xây dựng và phát triển "chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn", phấn đấu tổng sản lượng sản phẩm thực phẩm tham gia chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn đạt 50% nhu cầu tiêu thụ sản phẩm thực phẩm cùng loại trên địa bàn.

          + Hình thành hệ thống cảnh báo nhanh về ATTP; chủ động giám sát mối nguy, ngăn ngừa có hiệu quả tình trạng NĐTP cấp tính; hạn chế tới mức thấp nhất các vụ NĐTP trên 30 người mắc và tử vong do ngộ độc thực phẩm.

          - Nhiệm vụ đến năm 2030

Kiểm soát hiệu quả an toàn thực phẩm, cơ bản không để xảy ra mất an toàn thực phẩm, thực hiện kiểm soát theo chuỗi; 100% người sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm, người quản lý và người tiêu dùng có kiến thức và thực hành đúng về an toàn thực phẩm; 100% cơ sở sản xuất, chế biến và kinh doanh thực phẩm đạt điều kiện an toàn thực phẩm.

Có ba nhóm giải pháp với các nội dung cơ bản như sau:

          - Nhóm giải pháp về chỉ đạo điều hành

+ Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và chính quyền các cấp đối với công tác bảo đảm an toàn thực phẩm: Các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp khẳng định vai trò lãnh đạo, chỉ đạo trong công tác bảo đảm ATTP; giao trách nhiệm và chỉ tiêu bảo đảm ATTP vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

+ Tăng cường sự chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp trong tổ chức thực hiện công tác bảo đảm an toàn thực phẩm; xác định công tác bảo đảm ATTP là một nhiệm vụ trọng tâm của chính quyền các cấp. Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp phải chịu trách nhiệm toàn diện đối với công tác bảo đảm ATTP trên địa bàn theo phân cấp. Giám đốc các Sở: Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương phải chịu trách nhiệm toàn diện đối với công tác bảo đảm an toàn thực phẩm theo lĩnh vực được phân công.

+ Tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát của Hội đồng nhân dân các cấp đối với công tác bảo đảm an toàn thực phẩm; Hội đồng nhân dân các cấp có Nghị quyết về công tác bảo đảm ATTP tại địa phương; phấn đấu tới năm 2020 các quận, huyện trên địa bàn thành phố đều ban hành Nghị quyết chuyên đề về an toàn thực phẩm; Hội đồng nhân dân các cấp giám sát việc triển khai Nghị quyết đã ban hành.

+ Nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo liên ngành ATTP các cấp và hoạt động phối hợp liên ngành: Phát huy vai trò của Trưởng BCĐ liên ngành về ATTP đồng thời là Chủ tịch UBND các cấp; vai trò, trách nhiệm của các thành viên BCĐ; phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các cơ quan quản lý nhà nước về ATTP, giữa các cơ quan quản lý nhà nước và các đơn vị liên quan, đặc biệt là sự phối hợp giữa Ngành Y tế, NN&PTNT, Công Thương.

+ Xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp trong công tác bảo đảm an toàn thực phẩm: Xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách của thành phố về ATTP phù hợp với từng giai đoạn phát triển, đáp ứng yêu cầu quản lý, bảo đảm an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố giai đoạn hiện tại và tới 2030.

- Nhóm giải pháp chuyên môn kỹ thuật

+ Đẩy mạnh công tác truyền thông về an toàn thực phẩm:

Triển khai mạnh mẽ, đồng bộ, hiệu quả các hoạt động thông tin, truyền thông, phổ biến kiến thức về ATTP tới tất cả các nhóm đối tượng trong cộng đồng; xây dựng và phát triển các kỹ năng truyền thông phù hợp với từng nhóm đối tượng; nâng cao chất lượng các tài liệu và thông điệp truyền thông.

+ Nâng cao năng lực của hệ thống quản lý nhà nước về ATTP:

Nâng cao năng lực của các cơ quan quản lý nhà nước về ATTP thuộc Sở Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trong giai đoạn hiện tại và tới năm 2030.

+ Tăng cường công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm.

+ Nâng cao năng lực các phòng kiểm nghiệm về ATTP đạt chuẩn ISO 17025 và GLP, từng bước hiện đại hóa trang thiết bị kiểm nghiệm ATTP nhằm nâng cao chất lượng xét nghiệm; thực hiện được các xét nghiệm cơ bản và chuyên sâu về an toàn thực phẩm đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế.

+ Tiếp tục triển khai và nhân rộng các mô hình quản lý ATTP tiên tiến: Áp dụng các mô hình thực hành sản xuất tốt trong sản xuất rau, quả, chăn nuôi gia súc, gia cầm và nuôi trồng thủy sản.

+ Nâng cao năng lực hệ thống phòng chống ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm; xây dựng hệ thống cảnh báo và phân tích nguy cơ an toàn thực phẩm; từng bước phân tích, xác định nguy cơ chủ yếu gây mất an toàn thực phẩm, ngộ độc thực phẩm và quản lý có hiệu quả các nguy cơ đó; kiểm tra chặt chẽ việc thực hiện các quy định pháp luật về ATTP, đặc biệt các quy định về điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm của các cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm.

+ Quy hoạch, triển khai xây dựng các vùng sản xuất, giết mổ, kinh doanh nông sản, chợ theo quy hoạch đã được phê duyệt.

- Nhóm giải pháp về nguồn lực

+ Tăng cường đào tạo, tập huấn cho mạng lưới triển khai an toàn thực phẩm:

Nâng cao năng lực cho đội ngũ chuyên trách ATTP của các tuyến, đủ khả năng quản lý và điều hành các hoạt động bảo đảm ATTP trên phạm vi toàn thành phố.

+ Xã hội hóa công tác bảo đảm an toàn thực phẩm:

Ban hành chính sách để huy động các nguồn lực xã hội hóa, đặc biệt đầu tư đối với các cơ sở giết mổ tập trung; khuyến khích hình thành và phát triển các chuỗi sản xuất chế biến thực phẩm an toàn; hoàn thiện cơ chế quản lý, đánh giá, công nhận các tổ chức xã hội làm dịch vụ phục vụ quản lý ATTP thuộc các thành phần kinh tế; tổ chức đánh giá năng lực các tổ chức kiểm nghiệm, các tổ chức chứng nhận chất lượng ATTP hiện có để chỉ định các cơ sở đáp ứng yêu cầu tham gia kiểm tra, chứng nhận về ATTP.

+ Tăng cường đầu tư kinh phí cho công tác bảo đảm an toàn thực phẩm:

 Đầu tư ngân sách thành phố: Bảo đảm cấp đủ ngân sách nhà nước cho hoạt động quản lý nhà nước về ATTP, chú trọng đầu tư cho công tác tuyên truyền phổ biến kiến thức và pháp luật về ATTP, đầu tư trang thiết bị, phương tiện phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về ATTP, trang thiết bị kiểm nghiệm, xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về ATTP; tăng dần mức đầu tư và huy động ngày một nhiều hơn nguồn kinh phí cho công tác bảo đảm ATTP, phấn đấu đạt 20.000 đồng/ người/năm vào năm 2020.

Để triển khai Nghị quyết số 17/NQ-HĐND trong giai đoạn 1 trong 02 năm 2019, 2020 thành phố đã cấp 6,7 tỷ đồng. Trong 02 năm, việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 17/NQ-HĐND đã mang lại những kết quả tích thực đối với công tác bảo đảm an toàn thực phẩm trên địa bàn. Hiệu quả rõ nhất là sự thay đổi trong công tác quản lý, mặc dù số lượng nguồn lực con người, kinh phí hạn chế, trong khi các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm ngày một tăng; trên địa bàn thành phố số vụ ngộ độc thực phẩm, sự cố an toàn thực phẩm đã giảm nhiều so với giai đoạn trước, từ năm 2016 đến 2020 trên địa bàn thành phố không xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm đông người mắc; một số địa phương như quận Ngô Quyền, huyện Thủy Nguyên đã ban hành nghị quyết chuyên đề về bảo đảm an toàn thực phẩm trên địa bàn.

Năm 2020 đại dịch Covi-19 bắt đầu bùng phát, đã ảnh hưởng nặng nề đến mọi mặt của đời sống xã hội; các cấp chính quyền từ trung ương đến địa phương và ngành Y tế tập trung cao độ cho công tác phòng, chống dịch bệnh, do đó việc triển khai Nghị quyết số 17/NQ-HĐND cũng bị ảnh hưởng, gián đoạn.

Ngày 12/12/2023, Uỷ ban nhân dân thành phố đã ban hành Quyết định số 4286/QĐ-UBND về việc giao dự toán thu, chi ngân sách năm 2024 cho các cấp, các ngành, các đơn vị. Trong đó, việc triển khai Nghị quyết số 17/NQ-HĐND năm 2024; ngày 03/6/2024, UBND TP ban hành Quyết định số 1845/QĐ-UBND phân bổ kinh phí thực hiện Nghị quyết số 17/NQ-HĐND là 2,2 tỷ đồng cho Các Sở: Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương, Thông tin và Truyền thông và Ủy ban nhân dân các quận huyện.

Để tiếp tục triển khai Nghị quyết số 17/2018/NQ-HĐND, ngày 11/7/2024, Sở Y tế tổ chức Hội nghị triển khai Nghị quyết số 17/NQ-HĐND ngày 12/7/2018 của HĐND thành phố năm 2024 về “nhiệm vụ, giải pháp tăng cường công tác bảo đảm an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2018-2020, định hướng đến năm 2030”.

Tại Hội nghị này các vị đại biểu đã được nghe báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết số 17/NQ-HĐND ngày 12/7/2018 của HĐND TP về “nhiệm vụ, giải pháp tăng cường công tác bảo đảm an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2018-2020, định hướng đến năm 2030” trong giai đoạn 2018-2020 thuộc lĩnh vực các Sở: Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương, Thông tin và Truyền thông, UBND các quận, huyện; những tồn tại, khó khăn trong quá trình triển khai Nghị quyết; kế hoạch triển khai các nội dung thực hiện Nghị quyết năm 2024; ý kiến thảo luận của các vị đại biểu.

Trong bối cảnh thời gian vừa qua, chỉ trong 1/2 đầu tháng 5/2024, ngay trong Tháng hành động vì an toàn thực phẩm, trên địa bàn cả nước xảy ra 03 vụ ngộ độc thực phẩm với tổng số 1000 ca mắc. Trên địa bàn thành phố Hải Phòng, trong tháng 6 xảy ra 02 vụ ngộ độc thực phẩm, trong đó có 01 vụ ngộ độc thực phẩm tại bếp ăn tập thể Công ty cổ phần đóng tàu Sông Cấm với 112 công nhân phải cấp cứu, điều trị tại các bệnh viện, nguyên nhân được xác định do hàm lượng Histamin trong món Cá thu ngừ kho vượt quá giới hạn cho phép 40 lần. Việc triển khai các nội dung của Nghị quyết số 17/NQ-HĐND lại càng có ý nghĩa thực tiễn trong thời điểm hiện tại trên địa bàn thành phố.

Sở Y tế Hải Phòng với vai trò Cơ quan thươn đề nghị các các đơn vị thuộc Sở Y tế, Sở nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công Thương, Sở Thông tin và Truyền thông, Ủy ban nhân dân các quận, huyện được giao nhiệm vụ triển khai Nghị quyết số 17/NQ-HĐND rà soát các nội dung, triển khai công việc bám sát thực tế yêu cầu bảo đảm an toàn thực phẩm, mang lại hiệu quả cao nhất đối với công tác quản lý, bảo đảm an toàn thực phẩm, phòng ngừa ngộ độc thực phẩm trên địa bàn thành phố. Kết quả thực hiện Nghị quyết số 17/NQ-HĐND năm 2024 sẽ là cơ sở để Sở Y tế kiến nghị Thành ủy, HĐND thành phố, UBND thành phố triển khai nhiệm vụ, kế hoạch bảo đảm an toàn trên địa bàn Hải Phòng năm 2025 và giai đoạn tiếp theo./.